Bên ngoài luôn nở nụ cười

(phần 1)

Thế nào chỉ là buồn đơn thuần, thế nào là trầm cảm?
Tôi cho rằng những yếu tố quan trọng nhất chính là thời gian buồn và những thay đổi rõ rệt cả về tâm lý lẫn thể chất.
Nỗi buồn kéo dài trong một, hai ngày hay một tuần thì không phải là trầm cảm, đặc biệt là khi ta hiểu rõ chính mình và có cách để đối phó với nỗi buồn. Còn khi nỗi buồn ngấm sâu vào cơ thể, tồn tại cùng chúng ta mà chưa hề được giải quyết đi kèm với những sụt giảm trầm trọng về thể chất thì, bắt đầu coi chừng là vừa.

Một ngày kia tôi thức dậy, tôi không muốn dậy nữa. Và tôi cũng chẳng bao giờ cảm thấy đói. Ban đầu, tôi tự hỏi tại sao tôi lại đau khổ đến vậy, và rồi tôi cảm thấy tội lỗi. Bởi vì tôi cho rằng, chẳng có lý do gì để buồn bã khi cuộc sống của mình có tệ đến thế đâu. Còn nhiều người bất hạnh, thiếu thốn hơn mình vạn lần cơ mà. Càng tội lỗi, tôi càng muốn che giấu những suy nghĩ tiêu cực của mình bằng nụ cười và việc quan tâm chăm sóc cho người khác.

Có lẽ tôi đã cố gắng làm tất cả những điều đó để thấy bản thân mình có ích, tỏ ra tích cực hơn và không khiến ai lo lắng. Ai cũng có vấn đề của họ, sẽ không ai hiểu hết được mình, sẽ không ai rảnh tay giúp mình, nói cho người không hiểu biết đâu sẽ phiền hà thêm. Tôi đã nghĩ như vậy.

Nhưng đâu có sự giả vờ nào có thể kéo dài lâu mà không mang đến những hậu quả tệ hại, hoàn toàn có thể được dự liệu trước nếu được phân tích bởi một cái đầu tỉnh táo; nhưng lúc đó thì tôi có tỉnh táo đâu mà tích với phân. Tôi lờ mờ nhận ra những vấn đề của mình đều có vòng lặp, mà nguyên nhân chính là do tôi chưa từng nhìn vào gốc rễ của chúng.

Một ngày khác tôi thức dậy, tôi quyết định “Mình phải thoát ra.” Mình mà không muốn thoát thì chẳng ai có thể giúp mình thoát cả; mình cũng chẳng thể đổ lỗi cho ai ngoài chính mình. Mà tôi thì ghét tự trách mình vì cái lỗi chưa-từng-cố-gắng.

Việc đầu tiên, tôi đi tìm nguyên nhân những vấn đề của mình. Một trong những nguyên nhân lớn nhất cho vòng tròn luẩn quẩn giằng xé nội tâm của tôi đến từ việc tôi quá mong cầu sự hoàn hảo (theo hệ tiêu chuẩn khắt khe hình thành từ 50% con người tôi và 50% môi trường sống) trong mọi thứ. Và tôi cứ mãi chạy theo cái định nghĩa hoàn hảo đó, chứ chưa bao giờ nắm được nó trong tay.

Những điều không mong muốn liên tiếp về công việc và tình cảm khoét những lỗ hổng sâu hoắm trong tôi khiến tôi chỉ tập trung vào chúng mà chẳng nhìn rõ được bức tranh toàn cảnh. Tôi cứ vấp ngã là bật dậy như búp bê Matryoshka rồi điên cuồng lao vào tìm kiếm những niềm vui ngắn hạn từ bên ngoài bản thân mình, để khỏa lấp những chỗ trống đó. Tôi không biết như thế nào là thừa nhận sai sót, không hiểu thế nào là chấp nhận bản thân thua kém người khác và không biết cách đối diện với những kỳ vọng vụn vỡ của mình hằng đêm.

Tôi cuối cùng cũng hiểu được một lẽ dĩ nhiên, ý niệm về sự hoàn hảo đã được tôi đánh giá quá cao. Cũng bởi vì hai chữ “hoàn hảo”, tôi nhắm mắt chạy theo những điều không thuộc về mình mà không phân định rõ đâu là trải nghiệm cuộc chơi, đâu là định hướng cuộc đời.

Tôi bắt đầu tập nhìn bức tranh rộng ra, thấy rất nhiều đốm màu hạnh phúc dần thành hình rõ dạng.
Tôi bước lại vào trong tâm khảm, nhìn nhận những bài toán cần tự giải đáp hoặc cần nhờ những người gần gũi giúp đỡ, mỗi người một bài thôi.
Và tôi thấy đói.

(còn tiếp)